Wanneer is je boek goed genoeg?

Je kent het vast wel: elke keer als je je manuscript door gaat lezen, kom je niet verder dan de eerste alinea waarin je alwéér gaat strepen, woorden in een andere volgorde gaat zetten of gewoon hele stukken tekst gaat schrappen. Maar wanneer komt het moment waarop je zegt: nu gaat mijn creatie de wereld in?

Dit kan voor iedereen anders zijn. Veel factoren spelen hierbij een rol. Hoeveel ervaring heb je bijvoorbeeld in schrijven? Is het je eerste boek? Misschien wellicht zelfs je eerste verhaal? Ik ben zelf op dit moment bezig met mijn tweede boek en wil jullie laten zien welke fases van feedback ik heb doorlopen bij het schrijven van mijn debuut.  

Vijf jaar heeft het geduurd voor Stilleven het levenslicht zag. Een ding heb ik mezelf altijd voor ogen gehouden: Het debuut móet goed zijn. Je kunt tenslotte maar één keer debuteren. In die vijf jaar heb ik mijn manuscript aan mensen laten lezen die telkens iets verder van me af stonden. Ik begon met mijn allereerste hoofdstuk impulsief naar mijn vriendin Christa te sturen. Zij was altijd enthousiast over mijn schrijfsels, zo ook deze keer. Het moedigde me aan door te gaan op de weg die ik ingeslagen was.

Toen mijn ruwe manuscript af was heb ik het eerst een aantal weken weggelegd om ervan los te komen. Na die stilte probeerde ik mijn manuscript objectief, als een lezeres, te lezen en kwam tot de conclusie dat het niet goed genoeg was. Mijn tweede versie liet ik uiteindelijk lezen aan mijn moeder en Christa. Twee mensen die dichtbij stonden en aan wie ik de opdracht gaf vooral kritisch te zijn. Ook had ik een vragenlijst opgesteld die ze na het lezen van het manuscript pas mochten bekijken. Er stonden vragen in als: had jij door dat….Zo ja, wanneer had je dat door? Hiermee probeerde ik te achterhalen of mijn psychologische spelletje dat ik met de lezer wilde spelen, ook gelukt was.

Met hun opmerkingen ben ik de derde versie gaan schrijven en deze heb ik uiteindelijk aan nog enkele mensen in mijn omgeving laten lezen die verder weg van mij stonden. Ze kregen dezelfde vragenlijst en ik vond het fantastisch om te lezen dat zij elk afzonderlijk bepaalde dingen in het boek anders interpreteerden. Missie op dat vlak geslaagd.

Maar…er was nog een grote hoop aan feedback die ik moest verwerken en weer ging ik herschrijven. Heb ik moeilijke momenten gekend? Jazeker! Gewoon doorbijten, dan kom je vanzelf weer bij het lekkere gedeelte van de taart.

Na tweeënhalf jaar schrijven nam ik de stap om het manuscript door een onafhankelijk persoon te laten lezen die dit ook nog eens beroepshalve doet. Dit was Maria Genova. Een grote stap die veel moed van me heeft gevergd, want stel dat ze het niets vindt. Wat dan?

Maria leest tientallen manuscripten per maand en helpt auteurs op een gestructureerde, soms pijnlijke wijze het beste uit zichzelf te halen. Ik kan iedere beginnende auteur aanraden gebruik te maken van haar diensten, want het tilt jouw manuscript naar een hoger niveau. Ook al doet het soms pijn, jouw verhaal verdient het om de beste versie te zijn die jij kunt produceren.

Maria was enorm enthousiast over mijn manuscript, wat mij sterkte in mijn overtuiging dat ik op de goede weg was. Nadat ik bij haar was geweest, ben ik voor mijn gevoel mijn laatste versie gaan schrijven. Niets is minder waar.

Uitgeverij Letterrijn wees mijn manuscript in eerste instantie af. Nadat ik een paar weken onder de dekens mijn traanbuizen had leeg gehuild, werd ik op een ochtend strijdbaar wakker. Ik benaderde Theo van Rijn van Letterrijn en vertelde dat ik erg teleurgesteld was. Dat ik had verwacht en gehoopt dat hij met mij het kind waar ik al zo lang aan werkte op de wereld wou zetten. Mijn betoog wierp zijn vruchten af en Theo (thank god!) gaf me de kans het op duidelijk gedefinieerde punten nog verder aan te scherpen. In verband met een voorbijkomende nekhernia was dit een uitdaging en gunde mezelf nog één jaar de tijd om dit te bewerkstelligen en Theo te overtuigen van mijn verhaal over de zusjes Monica en Manuela.

Een jaar later: Yes! Monica en Manuela zouden het licht zien, wat een feest. Plop plop, de champagne mocht open en de vlag ging uit.

Maar niet voordat ik samen met Theo het verhaal nog twee keer had nagelopen en een derde keer nog een proefdruk moest doornemen. Geloof me, elke keer als je je manuscript terugleest, wil je weer dingen aanpassen en daar is nou precies die bevlogen redacteur die op een gegeven moment zegt: ‘En nu is het goed. Zet die laatste punt, we sturen het naar de drukker.’

Tja, en nu ben ik met een tweede boek bezig en denk ik: Leuk hoor, Marieke, dat je debuut zo goed ontvangen wordt, maar nu komt het echte werk. Je kunt tenslotte maar één keer een tweede boek schrijven. En die móet goed zijn!